Soz Sanatları 7 Sınıf İçin Temel Bilgiler

Söz sanatları, yazılı veya sözlü ifadelerde anlamı güçlendiren, güzelleştiren ve etkileyici kılan tekniklerdir.

Eğitim kutusu online web sitesinde yer alan sertifikalı eğitimler için bizlere ulaşabilirsiniz.

1. Teşbih (Benzetme)

Teşbih, bir şeyi başka bir şeye benzeterek anlatma sanatıdır. Benzerlik kurarak bir objeyi veya durumu daha iyi ifade ederiz.

Örnek: “Gözleri yıldız gibi parlıyordu.”

Bu cümlede gözlerin parlaması, yıldızların parlama özelliğiyle karşılaştırılmıştır.

2. Mecaz-ı Mürsel (Ad Aktarması)

Mecaz-ı mürsel, bir kelimenin gerçek anlamı dışında başka bir anlamda kullanılmasıdır. Genellikle bir nesnenin yerine onun adı geçer.

Örnek: “Köyde herkes traktör aldı.”

Burada “traktör” kelimesi, tarım işlerinde kullanılan traktörlerin ötesinde köydeki insanların genel olarak

tarıma yönelik yeni araçlar aldığını ifade eder.

3. Kinaye (İma)

Kinaye, bir düşünceyi ya da duyguyu doğrudan ifade etmeyip dolaylı yoldan anlatma sanatıdır. Bazen hem gerçek anlamı hem de mecaz anlamı olabilir.

Örnek: “O, dağ gibi bir adamdır.”

Bu cümlede “dağ gibi” ifadesi hem fiziksel büyüklüğü hem de güçlü ve sağlam bir kişiliği ima eder.

4. İstiare (Örtük Benzetme)

İstiare, bir şeyin, başka bir şeyle benzerliğini ima ederek anlatılmasıdır. Bu sanat, benzetmeden daha örtük bir şekilde çalışır.

Örnek: “Kalemi bir kılıç gibi kullanır.”

Burada kalem, kılıç gibi, etkili ve güçlü bir şekilde kullanılıyor. Burada doğrudan bir benzetme değil, örtük bir benzetme var.

5. Abartma (Teşbih-i Mistar)

Abartma, bir durumu veya özelliği olduğundan çok daha büyük veya önemli gösterme sanatıdır.

Örnek: “Bu çantayı 10 ton bile taşıdım.”

Gerçekte çantanın 10 ton olamaz, ama burada anlatılmak istenen çantanın ne kadar ağır olduğudur.

6. Hüsn-i Talil (Güzel Nedeni Açıklama)

Hüsn-i talil, bir olayın ya da durumun nedenini güzel bir şekilde ifade etme sanatıdır. Çoğu zaman doğal olayları veya insan davranışlarını güzelleştirir.

Örnek: “Çiçekler, baharın gülümsediği zamanlardır.”

Burada çiçeklerin baharın güzel ve mutlu zamanlarını ifade ettiği söylenir.

7. Tezat (Zıtlık)

Tezat, zıt anlamlı kelimeleri ya da fikirleri bir arada kullanarak anlamı güçlendiren bir söz sanatıdır.

Örnek: “Gündüz gece kadar karanlık olamaz.”

Burada gece ve gündüz arasındaki zıtlık kullanılarak geceye olan vurguyu artırılmıştır.

Kısaca

Söz sanatları, edebiyatı daha etkileyici ve anlamlı hale getirir. Bu teknikleri kullanarak yazılarınızı ve konuşmalarınızı daha canlı ve çekici hale getirebilirsiniz. Uyguladıkça, söz sanatlarının gücünü daha iyi kavrayacak ve edebi yeteneğinizi geliştireceksiniz.

7 sınıf söz sanatları

1. Teşbih (Benzetme)

2. Mecaz-ı Mürsel (Ad Aktarması)

3. Kinaye (İma)

4. İstiare (Örtük Benzetme)

5. Abartma (Teşbih-i Mistar)

6. Hüsn-i Talil (Güzel Nedeni Açıklama)

7. Tezat (Zıtlık)

Abartma Sanatı ve İnsan Dışında Kullanımı

Abartma sanatı, bir şeyi olduğundan çok daha büyük, önemli veya etkileyici gösterme sanatıdır. Genellikle gerçek dışı bir durum yaratılarak anlatılmak istenen şeyin etkisi artırılır. Bu sanat, insan davranışlarıyla sınırlı kalmayıp, doğa olayları veya nesnelerle de kullanılabilir.

Abartma Sanatının Temel Özellikleri

Abartma, bir olayın ya da nesnenin özelliğini abartılı bir şekilde ifade eder. Bu sanat, okuyucuya veya dinleyiciye daha güçlü bir etki bırakır ve anlatımı daha dikkat çekici hale getirir. İşte insan dışında kullanılan abartma örnekleri:

1. Doğa Olaylarında Abartma

Konu anlatımı Doğal olaylar, abartma sanatının kullanıldığı yaygın alanlardan biridir. Örnek: “Rüzgar öyle şiddetli esti ki, ağaçlar kökünden söküldü.”

Burada rüzgarın gücü, gerçekdışı bir şekilde büyütülmüştür. Ağaçların kökünden sökülmesi, rüzgarın ne kadar güçlü olduğunu abartılı bir şekilde anlatır.

2. Nesnelerde Abartma

Nesnelerle ilgili abartma, bir nesnenin özelliklerini abartarak anlatmak anlamına gelir. Bu tür abartmalar, nesnenin etkisini artırmak için kullanılır.

Örnek: “O eski kitap, o kadar toprak dolu ki, bir dağ kadar büyüdü.”

Burada eski kitabın toprakla dolmuş olması, gerçekdışı bir şekilde büyütülmüş ve abartılmıştır.

3. Hayvanlar ve Abartma

Hayvanlar, abartma sanatında sıkça kullanılan diğer unsurlardır. Hayvanların özelliklerini abartarak, onları daha dikkat çekici hale getirebiliriz.

Örnek: “Köpeğimiz o kadar hızlı koşuyor ki, neredeyse rüzgarı yakalayacak.”

Köpeğin hızını abartarak, gerçekdışı bir hızda koştuğu ifade edilmiştir.

4. Mekânlarda Abartma

Mekânlar da abartma sanatının bir parçası olabilir. Bir yerin genişliğini veya büyüklüğünü abartarak anlatmak, mekânın etkisini artırır.

Örnek: “O oda öyle büyük ki, içinde bir orman bile sığabilir.”

Burada odanın büyüklüğü, gerçekdışı bir şekilde büyük olarak ifade edilmiştir.