Mobbing Nedir?

Mobbing Nedir?

Özellikle iş hayatı çevresinde sıklıkla sözü edilen mobbing pek çok kişi tarafından araştırılmaktadır. Peki, mobbing nedir?

Özellikle iş hayatı çevresinde sıklıkla sözü edilen mobbing pek çok kişi tarafından araştırılmaktadır. Peki, mobbing nedir? 

Mobbing, kişilerin yaptığı işte üstleri veya altları tarafından rahatsız etme ve baskılanma aracılığıyla mağdur olmasıdır. Çalışma arkadaşlarıyla veya tek başına mobbinge maruz kalan kişilerin iş ortamında hor görüldükleri ve buna bağlı olarak mesleki hasar aldıkları da görülmektedir.

Mobbinge maruz kalan kalan kişilerin iş hukuku ve iş Kanunu kapsamı içerisinde kendilerini savunma hakları bulunmaktadır. Çalışanlara uygulanan baskı ve ayrımcı tavırlara mobbing denmektedir. Günümüzde pek çok kişi iş yerlerine mobbinge uğradığını söylemektedir. Mobbing bazen kasıtlı olarak yapılırken bazen de farkında dahi olmadan gerçekleştirilmektedir.

Çalışma prensipleri, İş Kanunu dahilinde kişilerin özlük haklarına saygı duyulmaması ve aşırı baskı altında çalıştırılmaları da mobbinge girmektedir. Mobbing mağdurun hem manevi hem de maddi olarak zararı uğradığı, iş sözleşmesi dışında farklı tutum ve davranışlara maruz kaldığı bir istismardır. Mobbing psikolojik olabileceği gibi fizyolojik de olabilmektedir. Mobbing uygulanan yerlerde yalnızca psikolojik baskı değil cinsel taciz de görülebilmektedir.

Mobbing uygulayan kişi genellikle kişinin üst düzey iş arkadaşlarıdır. Bu kişiler kendilerinden daha alt pozisyondaki çalışanlara mobbing uygulayarak onların haklarını istismar etmektedir. Mobbing kavramı çevresinde gelişen üç taraf bulunmaktadır:

• • Mağdurlar
• • Zorbalar
• • Seyirciler 

Mobbinge maruz kalan ve hem özlük haklarına hem de onuruna saldırıda bulunulan kişiye mağdur denmektedir. Mobbinge uğrayan kişi mağdur taraftır. Mobbingi uygulayan kişiye ise zorba denmektedir. Bu kişiler her türlü saldırgan tavırlarla ve baskıyla karşılarındaki kişiyi mağdur etmektedir. Üçüncü taraf olan seyirciler ise uygulanan mobbingi gören fakat bu duruma ses çıkartmayan diğer iş arkadaşlarıdır. 

Bazı durumlarda mobbinge maruz kalan fakat bunu anlayamayan çalışanlar da bulunmaktadır. İş hayatında hepimiz en az bir kere mobbing'e maruz kalmışızdır. Fakat bunu fark edebildiğimiz anlar oldukça kısıtlıdır. Buradan da şu sonuç çıkmaktadır: Bazı durumlarda mobbing kasıtlı olmadan ve fark ettirilmeyecek şekilde yapılmaktadır. Bunu ise manipülasyon sayesinde sağlamak mümkün olmaktadır.

Hangi Davranışlar Mobbinge Girer?

Aslında mobbing olarak ele alınabilecek pek çok davranış bulunmaktadır. Farkında dahi olmadığımız fakat bize devamlı olarak uygulanan çalışma şekilleri de mobbing örneği olabilmektedir. Mağdurun kendini ifade etmesini engel olmak, sosyal ilişkilerine saldırıda bulunmak, kişisel itibarını ve onurunu zedelemek, yaşam kalitesine ve mesleki durumuna saldırıda bulunmak ve kişinin doğrudan sağlığına saldırıda bulunmak mobbing olarak ele alanın davranış türleridir. 

Kişinin tamamı ile özlük haklarına saldırıda bulunularak gerçekleştirilen mobbing türü, bazen o kadar gizli bir şekilde uygulanmaktadır ki uygulayan da mobbinge maruz kalan da durumun farkına varamamaktadır. İş sözleşmesi kapsamında hakları belirlenmiş olan çalışanların fazladan 10 dakika dahi çalıştırılması dahi, mesai haricinde mobbinge girmektedir. Bu pek çok kişi tarafından gayet sıradan bir durum olsa da fark edilmeyen ve genel işleyiş içerisinde yanlış bir şekilde kanıksanmış olan mobbing'lerden birisi de bu davranış türüdür. 

Mobbing davranışlarını daha farklı pek çok örnek verilebilecek olsa da ana başlık olarak fiziksel ve manevi davranışların mobbinge sebep olacağını söylemek mümkündür. Kişilerin benliklerine saldırma veya sağlıklarına saldırıda bulunmakla, vücut bütünlüklerine aykırı bir tutum sergilemek, sözlü veya fiziksel tacizde bulunmak gibi farklı pek çok mobbing davranışı bulunmaktadır. Bu davranışlara maruz kalan kişilerin Türk Ceza Kanunu dahilinde haklarını araması mümkündür.

Mobbing Türleri

İş yerlerinde uygulanmakta olan mobbing türlerini iki farklı kategoride incelemek mümkündür. İlk olarak hiyerarşik seviyeler içerisinde olan ve fonksiyonel ilişkiler ile çalışanların birbirine karşı uyguladıkları tutumlar incelenmektedir. Bu tip mobbing olarak ele alınabilecek tutum ve davranışlar yatay mobbing olarak değerlendirilmektedir. Genellikle eşit statüde veya rekabet halinde bulunan kişiler arasında yatay mobbing uygulamaktadır. 

Bir diğer mobbing türü ise dikey mobbingdir. En çok görülen mobbing türü budur. Hiyerarşik düzen içerisinde yukarıdan aşağıya veya aşağıdan yukarıya şeklinde bu mobbing türü ile karşılaşılabilmektedir. Yönetici kesimin alt düzey bir çalışanı kullanarak haklarını gasp etmesi en çok görülen mobbing şeklidir.

Aşağıdan yukarıya doğru olan ters mobbing ise genellikle çok fark edilmeyen bir türdür. Fakat bu mobbing türü ile de sıklıkla karşılaşılmaktadır. Alt konumdaki kişiler birleşerek üstün yetkisini aşındırmayı hedeflerler. Burada tek bir zorba ile karşılaşılmaz. Dışlanan, ezildiğini düşünen astlar birleşerek sabote etme ve manipülasyon stratejisi ile üstlerinin yetkisini azaltmaya çalışırlar.

Mobbing Belirtileri Nelerdir? 

Eğer ki mobbinge uğradığınız konusunda bir düşünceniz varsa iş sözleşmenizi fesh etmeden ve hukuki bir yola başvurmadan önce bu konuda bir eminlik sağlamanız gerekir. Aksi takdirde hak kayıpları yaşayabilirsiniz. Mobbing davranışları nelerdir, bunlardan nasıl emin olabilirim şeklinde bir kafa karışıklığı yaşayan kişilerin mobbing türlerini detaylı bir şekilde incelemesi ve kendisine karşı sergilenen tutumları mobbing davranışlarıyla karşılaştırması olayı açıklığa kavuşturmada etkili olacaktır. 

Mobbing belirtileri taşıyan ve bu mobbing'e uğradığını düşünen kişilerin iş kanunu kapsamında hukuki süreç başlatması ve dava açması mümkündür. Mobbinge uğrayan kişinin, Borçlar Kanunu ve İş Kanunu’nun ilgili maddeleri dahilindeki korunmaya sahip olmadığı ve işverenlerin işçinin kişiliğini korumak noktasında etkili olmadığı gerekçeleri ile dava açma imkan bulunur.

Mobbing Cezası Nedir? 

Mobbing uygulamak doğrudan bir suç tipi olarak ele alınmaktadır. Fakat bu suç tipinin derecelendirmesi, uygulanan mobbing davranışına göre değişiklik gösterebilmektedir. Elbette ki her türlü mobbinge dair bir uygulama gerçekleştirilecektir. Fakat daha ağır veya daha hafif olarak nitelendirilebilecek davranışlar sebebiyle mobbingin kendi içerisinde derecelendirildiği de unutulmamalıdır. Herhangi bir davranış kanunlarla belirlenmiş olan bir ceza normunu ihlal ettiği takdirde mobbing cezası uygulanabilmektedir

Psikolojik olarak verilen hasarlar sonucunda mobbingi uygulayan kişilerin intihara yönlendirme, kasten yaralama, eziyet gibi suçlarla itham edilebilecekleri kanunlarla belirlenmiştir. Uygulanan mobbinge bağlı olarak ve mobbingin mağdur üzerindeki etkileri dahilinde mobbingi uygulayan kişinin cezası kesinleştirilmektedir. Fizyolojik olarak özellikle taciz davalarında ise mobbing uygulayan kişiler direkt olarak cinsel saldırı suçundan yargılanmaktadır. Vücut dokunulmazlığını ihlal sebebiyle bu tür bir mobbing uygulayan kişilerin alacakları ceza çok daha kapsamlı olacaktır.

Mobbing Nasıl Kanıtlanır? 

İşçinin mobbing'e uğradığını gösteren basit emareler sunması halinde ispat yükünde yer değişikliği gerçekleşmektedir. İşçi maruz kaldığı baskıya ilişkin emareleri sunarak iddialarında gerçekçi olabilmektedir. Çalışan bu iddialarda bulunduktan sonra ispat yükü el değiştirmektedir. Bundan sonraki süreçte ise işverenin ilgili konularda mobbing teşkil eden davranışlar uygulamadığını ispat etmek zorunluluğu bulunmaktadır. Eğer ki mobbingo uygulandığı tespit edilirse işverene cezai yaptırımlar uygulanmaktadır.

Konu ile ilgili yargıtay ın kararı da mobbingin yalnızca kişilik haklarının ağır bir şekilde ihlaline gerek olmadığı ve kişilik haklarına yönelik haksızlığın da yeterli olduğu noktasındadır. Yapılan açıklamada mobbing her türlü bir suç olarak görüldüğü anlaşılmaktadır. Yargıtay tarafından verilen karara göre iş yerinde mobbing'in varlığını gösteren olguların mahkemeye sunulması, davanın açılması için yeterli olmaktadır.

Mobbing Etkilerinden Nasıl Kurtulunur? 

Mobbing'e uğradığını Düşünen ve iş hayatına stresiyle boğuşan kişilerin bu stresi ve baskıyı üzerlerinden atabilmek için faydalanabilecekleri bazı eğitimler bulunmaktadır. Fen gelişimi destekleyici tutumlar ve alınabilecek eğitimler sayesinde çalışmaları çok daha huzurlu ve doğru bir çalışma sistemi içerisine geçiş yapmaları mümkün olacaktır.

Siz de mobbinge uğradığınızı düşünüyorsanız ve bu konuda olası ezgilerden kurtulmak istiyorsanız şu eğitimlerimizi alabilirsiniz: 

• • Stres Yönetimi Eğitimi
• • Kişisel Gelişim Eğitimi
• • İş Yaşam Dengesi Eğitimi
• • Öfke Kontrolü Eğitimi
• • Bilinçaltı Temizliği Eğitimi
• • Taşlarla Terapi Eğitimi
• • Canlı Online Reiki Eğitimi
• • Tükenmişlik Sendromu Eğitimi

Siz de mobbinge uğradığınızı düşünüyorsanız veya mobbinge uğradıysanız bunun etkilerinden kurtulmak amacıyla ilgili eğitimlerimizden faydalanabilirsiniz. Sizlere özel bir şekilde geliştirilmiş olan eğitimlerimiz ile birlikte Hem kişisel gelişiminizi destekliyor hem de mobbingin olumsuz etkilerinden arınmanıza yardımcı oluyoruz. Stresli iş yaşamının etkilerinden ve olumsuz bütün duygulardan kurtulmak için sizlerle eğitimlerimizden faydalının ve fırsatları kaçırmayın!