Kapalı İstiare Örnekleri

Edebiyat’ın Vazgeçilmezi : Kapalı İstiare örnek

“kapalı istiare” terimi genellikle dilimizde kullanılmayan eski veya edebi bir dil öğesi olarak geçer. Bu terim, mecaz anlamda bir şeyi dolaylı veya ima yoluyla ifade etmek anlamına gelir.

Örneğin, “başını kaşıyanın gözü yaşarmaz” gibi bir deyim, aslında bir şeyin olumsuz sonuçlarından

bahsederken dolaylı bir ifade kullanmaktadır.

Karşılıklı iletişimin temeli olan etkili iletişim eğitimi ile sözlü iletişimin önemli adımlarını öğrenebilirsiniz. Üstelik eğitim sonrasında üniversite onaylı ve edevlette sorgulabilir sertifika da alabilirsiniz.

1. Deyimler ve Atasözleri:

• Ağaç yaşken eğilir. (Gençken öğrenilen alışkanlıkların ilerideki yaşamı şekillendireceği anlamında)
• Atı alan Üsküdar’ı geçti. (Bir fırsatı kaçırdıktan sonra pişmanlık ifadesi)

1. Edebi Metinlerden Örnekler:

• “Gözleri parıldıyordu.” (Birisi mutlu veya heyecanlı olduğunda kullanılan bir ifade, dolaylı olarak sevinci veya ilgisini yansıtır.)
• “Gece yıldızların dansına şahit oldu.” (Yıldızların parlaması ve gökyüzündeki hareketi, gece manzarasının güzelliğini anlatmak için kullanılan bir imge)

1. Günlük Konuşma Dilinde Kullanılan Örnekler:

• “Kulaklarımda bir çınlama var.” (Aslında kulaklarında çınlama olmadığı halde, biri seni kötü konuşuyor demektir)
• “Kalbim yerinden fırlayacak gibi atıyor.” (Kalbin hızla çarptığı anlamına gelir)

Kapalı istiare konusunu örneklerle açıkla

Bu terim, bir şeyi dolaylı veya ima yoluyla ifade etmek için kullanılan

edebi bir dil öğesini ifade eder. Bu şekilde ifade etme, metnin daha zengin, derin ve imgelerle dolu olmasını sağlar. İstiare sanatına sadece kendisine benzetilen değil benzetme amacıyla öğelerinden yalnızca benzeyen yapılan istiarelere de örnekler verebiliriz.

İşte bu kavramı örneklerle açıklamak için birkaç örnek:

1. Edebi Metinlerde:

• Örnek 1: “Gönlümün baharında solgun bir güneş parlıyor.” Bu cümlede, “gönlümün baharı” aslında

kişinin mutlu veya umutlu olduğunu ima ederken, “solgun bir güneş” ifadesi de mutluluğunun eksik

veya hüzünlü bir tarafı olduğunu belirtir. Dolaylı olarak, yazarın iç dünyasını ve duygularını anlatır.

• Örnek 2: “Yüreğinde bir fırtına kopuyordu, ama dışarıdan hiçbir şey belli etmiyordu.”

Bu cümlede, “yüreğinde fırtına kopuyordu” ifadesi kişinin içsel olarak büyük bir sıkıntı veya çalkantı

yaşadığını ima ederken, “dışarıdan hiçbir şey belli etmiyordu” ise bu duygularını dışarıya yansıtmadığını

gösterir.

1. Deyimler ve Atasözlerinde:

• Örnek 1: “İşler yolunda gitmeyince kılıç kuşanılır.” Bu deyimde, “kılıç kuşanmak” doğrudan bir kılıç

kuşanma eylemi değil, sorunlarla başa çıkmak için tedbir alma anlamına gelir. Sorunları dolaylı olarak ifade eder.

• Örnek 2: “Ağaç yaşken eğilir.” Bu atasözü, gençken öğrenilen davranışların ileri yaşlarda hayatı nasıl etkilediğini ima eder. Direkt olarak ağaç eğilmez, ancak gençlikte alınan kararların etkilerini anlatır.

1. Günlük Konuşma Dilinde:

• Örnek 1: “Bu konuda ne kadar da kaypak bir cevap verdi!” “Kaypak” kelimesi dolaylı veya çelişkili bir

cevap verdiği anlamına gelir, direkt olarak kişinin hareketlerini değil, hareketin doğasını eleştirir.

• Örnek 2: “Olayları çözmek için bir sürü altın kural var.” “Altın kural” aslında birçok kuralın olmadığını

belirtir, ancak yaşamı etkileyecek davranışları anlatır.

İstiare Nedir?

İstiare, bir başka sözcüğün veya kavramın mecaz yoluyla kullanılmasıyla oluşturulan anlam sanatıdır. Türk edebiyatında yaygın olarak kullanılan bir retorik figürdür ve metne derinlik katar.

Açık İstiare Örnekleri:

Açık istiare, mecazın ve benzetmenin açıkça ifade edildiği örneklerdir. Bu tür istiarede, karşılaştırma veya mecaz net bir şekilde anlaşılır. Bir tür söz sanatı dır.

• Örnek 1: “Gönlümün baharında solgun bir güneş parlıyor.” (Mehmet Akif)
• Açıklama: “Gönlümün baharı” aslında kişinin içsel durumunu, mutluluğunu veya umudunu ifade

ederken, “solgun bir güneş” ise bu mutluluğun tam olmadığını veya hüzünlü bir tarafı olduğunu ima

eder.

• Örnek 2: “Yıldızlar sönünce gökyüzü siyah bir yorganla örtülür.” (Yahya Kemal Beyatlı)
• Açıklama: Burada yıldızların sönmesi, gece gökyüzünün karanlık oluşunu ifade etmek için kullanılan bir mecaz olarak gösterilir.

Kapalı İstiare Örnekleri:

Kapalı istiarelerde, mecazın veya benzetmenin daha gizli veya dolaylı bir şekilde ifade edildiği örneklerdir. Temel öğelerden sadece benzeyen yapılan istiaredir. Okuyucunun biraz düşünmesi veya metni derinlemesine incelemesi gerekebilir.

• Örnek 1: “Dağları delip geçen rüzgarlar.” (Kapalı bir Yahya Kemal Beyatlı örneği olabilir)
• Açıklama: Burada rüzgarların gücü ve etkisi, dağların bile karşı koyamayacağı bir güç olarak tasvir edilir.
• Örnek 2: “Gözleri aydınlık bir şehir gibi parlıyordu.” (Kapalı bir Mehmet Akif örneği olabilir)
• Açıklama: Bu ifade ile kişinin neşeli veya aydınlık bir ruh halinde olduğu ima edilir, gözlerin parlaklığı

bir şehirin aydınlığı ile karşılaştırılır.

İstiare, edebi metinlerde sıkça kullanılan ve dilin zenginliğini artıran bir sanat biçimidir. Açık veya kapalı

istiare örnekleriyle metinlere derinlik katan bu sanat, yazarların duyguları, düşünceleri veya tasvirleri

daha etkili bir şekilde aktarmasını sağlar.

İstiarenin dile katkısı nedir?

İstiare, edebi metinlerde dilin zenginliğini ve ifade gücünü artıran önemli bir sanat biçimidir. Bu retorik figür, dilin sadece kelime düzeyinde değil, anlam derinliği ve imgelerle de zenginleştirilmesine katkıda bulunur. İşte istiarenin dile katkıları:

Anlamın Zenginleştirilmesi: İstiare, mecaz yoluyla bir şeyi ifade ettiği için metnin anlamını derinleştirir. Sadece kelime düzeyinde değil, altında yatan duyguları, düşünceleri veya soyut kavramları anlatmak için kullanılır.

Örneğin, “gözleri aydınlık bir şehir gibi parlıyordu” ifadesi sadece gözlerin parlaklığını değil, kişinin

içsel aydınlığını ve neşesini de ifade eder.

Görsel ve Duyusal İmgeleme Katkısı: İstiare, okuyucunun zihninde canlı görsel ve duyusal imgeler oluşturur. Bu sayede okuyucu, metnin içindeki olayları veya duyguları daha canlı bir şekilde algılar. Örneğin, “dağları delip geçen rüzgarlar” ifadesi, rüzgarın gücünü ve etkisini hayal etmemizi sağlar.

Dilin Estetik Değerini Artırma: İstiare, metnin estetik değerini artırır. Kelimelerin sıradan anlamlarının ötesine geçerek, dilin melodik yapısını ve şiirsel niteliğini güçlendirir. Bu da edebi metinlerin daha etkileyici ve keyifli olmasını sağlar.

Duygusal ve İnsani Bağlantı Oluşturma: İstiare, okuyucu ile yazar arasında duygusal ve insani bir

bağlantı kurulmasına yardımcı olur. Yazarın duygularını veya düşüncelerini daha derin ve etkili bir şekilde aktarmasına izin verir. Okuyucu da bu yolla metnin içindeki duygusal derinliği daha iyi anlayabilir.

Dilin Yaratıcılığını ve Esnekliğini Gösterme: İstiare, dilin yaratıcı ve esnek doğasını ortaya koyar. Bir

kelimenin veya ifadenin farklı bağlamlarda nasıl kullanılabileceğini ve farklı anlamlar yüklenerek nasıl

zenginleştirilebileceğini gösterir. Bu da dilin zenginliğini ve çeşitliliğini vurgular.

Sonuç olarak, istiarenin dilin ifade gücüne ve derinliğine katkıda bulunduğu açıktır. Edebi metinlerde

sıkça kullanılan bu retorik figür, dilin sadece iletişim aracı değil, aynı zamanda sanatsal bir ifade ve

estetik anlamda da önemli bir unsuru olduğunu gösterir.