Problem Çözmenin Yeni Tarzı: 6 Şapkalı Düşünme Tekniği

Problem Çözmenin Yeni Tarzı: 6 Şapkalı Düşünme Tekniği

Edward de Bono ‘nun geliştirdiği 6 Şapkalı Düşünme Tekniği, farklı düşünme tarzlarını simgeleyen

renkli şapkalar kullanarak problem çözme sürecini yapılandıran bir metodolojidir. Tekniği geliştirmiş olan edward de bono her bir şapka, katılımcılara belirli bir düşünme biçimi veya perspektif kazandırır

ve bu şekilde daha derinlemesine ve kapsamlı bir şekilde analiz yapmalarını sağlar demektedir.

Düşünme teknikleri konusunda kendini geliştirmek isteyenler için Akıl ve zeka oyunları eğitmenliği eğitimini önermekteyiz. Üstelik eğitim sonrasında üniversite onaylı sertifika sahibi de olabilirsiniz.

 

1. Beyaz Şapka: Beyaz şapka, tarafsızlık ve objektif bilgiyi simgeler. Bu şapka altında toplanan bilgiler gerçekler ve sayısal verilere dayanır. Beyaz şapka kullanımıyla, problemle ilgili mevcut bilgileri analiz ederek, objektif bir temel oluşturabiliriz.
2. Kırmızı Şapka: Kırmızı şapka, duygusal tepkileri ve hisleri temsil eder. Kırmızı şapka altında,

insanların nasıl hissettiklerini ve bu duygusal reaksiyonların problem çözme sürecinde nasıl bir rol

oynayabileceğini değerlendiririz. Bu şapka kullanılarak, bir kararın insanların duygusal olarak nasıl

etkileneceğini anlamak mümkündür.

3. Siyah Şapka: Siyah şapka, eleştirel düşünmeyi ve riskleri görmeyi ifade eder. Bu şapka kullanılarak, bir fikrin veya kararın potansiyel olumsuz sonuçları analiz edilir. Siyah şapka kullanımı, problemleri değerlendirirken olası riskleri ve zorlukları görmemize yardımcı olur.
4. Sarı Şapka: Sarı şapka, iyimserlik ve olumlu düşünmeyi simgeler. Bu şapka altında, bir fikrin veya kararın avantajlarını ve potansiyel faydalarını değerlendiririz. Sarı şapka kullanımıyla, bir problemin

çözümünde nelerin işe yarayabileceğini ve olumlu sonuçlar elde etmek için hangi adımların

atılabileceğini düşünürüz. Kurama göre , iyimserlik ve olumlu düşünmeyi simleyenler sarı şapkayı takarlar

5. Yeşil Şapka: Yeşil şapka, yaratıcılığı ve yeni fikirleri ifade eder. Bu şapka altında, problem çözme sürecinde yaratıcı çözümler üretmeye odaklanırız. Yeşil şapka kullanımıyla, mevcut durumu değiştirmek veya iyileştirmek için yeni yaklaşımlar ve alternatif çözümler keşfederiz.
6. Mavi Şapka: Mavi şapka, yönetimsel düşünmeyi ve bütünsel bakış açısını temsil eder. Bu şapka kullanılarak, problem çözme sürecini yönetiriz ve farklı şapka türlerini dengeli bir şekilde nasıl kullanabileceğimizi planlarız. Mavi şapka, düşünme sürecini organize etmek ve sonuca ulaşmak için

stratejik bir perspektif sunar. Büyük resim i göreyi hedefler

Kısaca, 6 Şapkalı Düşünme Tekniği, çeşitli perspektiflerden bakarak daha kapsamlı ve derinlemesine bir problem çözme süreci sağlar.

Her bir şapka, katılımcılara farklı düşünme tarzları ve analiz yöntemleri sunarak, daha etkili ve yaratıcı

kararlar alınmasını mümkün kılar. Bu teknik, iş dünyasından eğitim alanına kadar birçok alanda

kullanılabilir ve grup çalışmalarında veya bireysel karar verme süreçlerinde önemli bir araç olarak kabul

edilir.

 

 

6 şapkalı düşünme tekniği

6 Şapkalı Düşünme Tekniği, Edward de Bono tarafından geliştirilmiş ve farklı düşünme tarzlarını temsil

eden 6 farklı “şapka” kullanarak problem çözme sürecini iyileştirmeyi amaçlar. Her bir şapka farklı bir

düşünme tarzını veya perspektifi simgeler ve bu yöntem genellikle gruplar halinde veya bireysel olarak

kullanılır.

6 şapkalı düşünme tekniği örnek

6 şapkalı düşünme tekniği etkinlik örnekleri

İşte bu teknikle ilgili örnekler ve etkinlikler:

1. Beyaz Şapka (Bilgi)

• Örnek: Bir iş projesi üzerinde çalışırken, ilk olarak Beyaz Şapka kullanarak mevcut verilere ve gerçeklere odaklanabilirsiniz. Proje için elimizde hangi kaynaklar var? Finansal durumumuz nedir? Müşteri geri bildirimleri ne yönde?
• Etkinlik Örneği: Grup üyeleri, belirli bir proje veya konu hakkında Beyaz Şapka altında bilgi ve veri toplarlar. Bu verileri analiz ederek, objektif bir temel oluştururlar ve proje üzerinde nasıl ilerleyebileceklerini tartışırlar.

2. Kırmızı Şapka (Duygusal)

• Örnek: Bir yeni ürün geliştirme toplantısında, Kırmızı Şapka kullanarak herkesin ürün hakkında nasıl hissettiğini tartışabilirsiniz. İlk izlenimleriniz ne? Heyecan mı duyuyorsunuz, endişeleriniz mi var?
• Etkinlik Örneği: Grup üyeleri, belirli bir konu veya sorun hakkında Kırmızı Şapka altında duygusal tepkilerini paylaşırlar. Bu duygusal geri bildirimler, karar verme sürecinde duygusal etkilerin nasıl ele alınabileceğini anlamalarına yardımcı olur.

3. Siyah Şapka (Eleştirel)

• Örnek: Bir firma stratejisi üzerine odaklanırken, Siyah Şapka kullanarak potansiyel riskleri ve olumsuz sonuçları tartışabilirsiniz. Yeni strateji ne gibi zorluklarla karşılaşabilir? Hangi yönleriyle eksiklik gösteriyor?
• Etkinlik Örneği: Grup üyeleri, belirli bir plan veya karar hakkında Siyah Şapka altında eleştirel düşünmeyi teşvik ederler. Olası riskler ve zorluklar üzerine odaklanarak, daha kapsamlı bir strateji oluştururlar.

4. Sarı Şapka (Olumlu)

• Örnek: Bir işletme genişleme fırsatını değerlendirirken, Sarı Şapka kullanarak potansiyel faydaları tartışabilirsiniz. Genişlemenin işletmeye ne gibi avantajlar sağlayabileceğini düşünüyorsunuz?
• Etkinlik Örneği: Grup üyeleri, belirli bir projenin veya kararın potansiyel avantajlarını ve faydalarını Sarı Şapka altında tartışırlar. Bu şekilde, olumlu sonuçları maksimize etmeye odaklanırlar.

5. Yeşil Şapka (Yaratıcı)

• Örnek: Bir pazarlama kampanyası oluştururken, Yeşil Şapka kullanarak yaratıcı fikirler geliştirebilirsiniz. Yeni ve yenilikçi pazarlama stratejileri neler olabilir?
• Etkinlik Örneği: Grup üyeleri, belirli bir konuda yaratıcı çözümler ve fikirler geliştirmek için Yeşil Şapka altında toplanırlar. Bu etkinlik, grup dinamiklerini teşvik eder ve yeni perspektifler sunar.

6. Mavi Şapka (Yönetim)

• Örnek: Bir projenin ilerleyişini değerlendirirken, Mavi Şapka kullanarak toplantının akışını yönetebilir ve sonuçlara odaklanabilirsiniz. Toplantı gündemi üzerinde ne gibi yönetim stratejileri izleyeceksiniz?
• Etkinlik Örneği: Grup üyeleri, belirli bir süreci veya proje aşamasını yönetmek için Mavi Şapka altında toplanırlar. Bu şapka kullanımı, toplantının verimliliğini artırır ve grup dinamiklerini yönetir.

Six Thinking Hats: Farklı Şapkalarla Düşünme Yöntemi

Edward de Bono’nun geliştirdiği “Six Thinking Hats” (Altı Şapka) tekniği, problem çözme sürecinde

farklı düşünme tarzlarını temsil eden renkli şapkalar kullanarak yaratıcı bir yaklaşım sunar. Her bir

şapka, katılımcılara belirli bir bakış açısı veya düşünme tarzı kazandırır: Altı farklı şapka farklı fikirlerin

öne çıkmasına dayanak olur.

Sarı Şapka (Olumlu): İşte insanların potansiyelleri ve yeni fikirlerin doğuşu. Sarı şapka altında, olası

fırsatları ve potansiyel faydaları değerlendirdiğimizde, yeni işletme stratejileri ve projelerin nasıl

geliştirilebileceği konusunda yeni bir vizyon ortaya çıkıyor.

Yeşil Şapka (Yaratıcılık): Bu şapka yaratıcılığı temsil ediyor ve fikirlerin doğuşunu sağlıyor. Yeşil şapka takarak, çeşitli sektörlerde ve yenilikçi fikirlerin nasıl uygulamaya konabileceğini düşünüyoruz.

Mavi Şapka (Süreç): Toplantı süreçlerinde yönetim. Mavi şapka kullanarak, projelerde ve toplantılarda nasıl yönetim yapıldığına dair düşünce.

Diğer Şapkaların Altı Şapka: Büyük resme bakış açısıyla, problemleri çözmeye yardımcı olan farklı bakış açılarıyla.

 

6 şapkalı düşünme tekniğini öğrenmenin iş hayatına katkısı

 

Altı Şapkalı Düşünme Tekniği, iş hayatına birçok katkı sağlayabilir çünkü farklı düşünme tarzlarını ve

perspektifleri organize ederek problem çözme sürecini iyileştirir. İşte bu tekniğin iş hayatına sağladığı bazı katkılar:

Çoklu Perspektiflerle Karar Verme: Altı Şapkalı Düşünme Tekniği, bir konuyu ele alırken farklı

düşünme tarzlarını sistemli bir şekilde uygulamayı öğretir. Bu, karar verme sürecinde çeşitli bakış açılarını değerlendirerek daha kapsamlı ve dengeli kararlar almanıza yardımcı olur. Örneğin, siyah şapka ile olası riskleri değerlendirirken, sarı şapka ile potansiyel faydaları göz önünde bulundurabilirsiniz.

Yaratıcı Çözümler Üretme: Yeşil Şapka, yaratıcılığı teşvik eder ve yeni fikirlerin ortaya çıkmasına

olanak tanır. İnovasyon odaklı iş ortamlarında veya ürün geliştirme süreçlerinde, bu şapka kullanılarak

alternatif çözümler keşfedilebilir ve yenilikçi yaklaşımlar geliştirilebilir.

Etkili Toplantı ve İletişim Yönetimi: Mavi Şapka, toplantıların ve iş süreçlerinin yönetimini kolaylaştırır. Toplantıların daha yapılandırılmış ve verimli geçmesini sağlar, herkesin katkıda bulunabileceği bir ortam yaratır. Bu da zamanın ve kaynakların daha etkin kullanılmasını sağlar.

Karar Alma Sürecinde Objektiflik: Beyaz Şapka, objektif bilgiye dayalı olarak karar verme sürecine rehberlik eder. Veri analizi ve gerçekler üzerine odaklanarak duygusal etkilerden arınmış kararlar almanıza yardımcı olur.

Duygusal Zeka ve İşbirliği Geliştirme: Kırmızı Şapka, duygusal tepkileri anlamaya ve duygusal zeka becerilerini geliştirmeye katkıda bulunur. İşbirliği ve ekip çalışmasını artırır, çatışmaları çözmeye ve iş ilişkilerini güçlendirmeye yardımcı olabilir.

Risk Yönetimi ve Planlama: Siyah Şapka, olası riskleri öngörmeye ve planlama süreçlerinde zorlukları görmeye yardımcı olur. Bu da iş stratejilerinin daha sağlam temeller üzerine inşa edilmesini sağlar ve beklenmedik durumlara hazırlıklı olmanızı sağlar.

Altı Şapkalı Düşünme Tekniği, iş hayatında daha stratejik ve analitik düşünmeyi teşvik ederken, aynı

zamanda yaratıcılığı ve işbirliğini destekleyerek iş sonuçlarını iyileştirmeye yardımcı olabilir. Her bir

şapka, farklı bir düşünme tarzını temsil ederken, bu tekniği doğru bir şekilde uygulamak, iş süreçlerinin

etkinliğini artırabilir ve rekabet avantajı sağlayabilirsiniz.

 

6 şapka eğitiminde en önemli şapka nedir

 

Altı Şapkalı Düşünme Tekniği’nin en önemli şapkası genellikle tartışmalı olabilir çünkü her şapka, belirli

bir düşünme tarzını temsil eder ve kullanıldığı bağlamda farklılık gösterebilir. Ancak genellikle, Yeşil Şapka (Yaratıcılık) en önemli şapka olarak kabul edilir. İşte bu şapkanın neden önemli olduğuna dair bazı sebepler:

1. Yenilikçi Çözümler Üretme: Yeşil Şapka, yaratıcılığı teşvik eder ve yeni fikirlerin ortaya çıkmasına yardımcı olur. İnovasyon odaklı iş ortamlarında, mevcut problemlere alternatif ve yenilikçi çözümler bulmak için kritik bir rol oynar.
2. İnovasyon ve Rekabet Gücü: İş dünyasında rekabet avantajı sağlamak için sürekli olarak yenilikçi olmak önemlidir. Yeşil Şapka, işletmelerin pazar trendlerine ayak uydurmasını ve öncü olmasını sağlayabilir.
3. Yaratıcı Takım Çalışması: Ekip çalışması ve işbirliği, çoğu zaman yeni fikirlerin ortaya çıkmasında kritik bir faktördür.

Yeşil Şapka, grup üyelerinin farklı bakış açılarını bir araya getirerek ortak hedeflere yönelik yaratıcı

çözümler bulmalarına olanak tanır.

Problem Çözme Becerilerini Geliştirme: Birçok iş yerinde karşılaşılan zorluklar ve karmaşıklıklar, yaratıcı düşünme ve alternatif yaklaşımlar gerektirir. Yeşil Şapka, bu tür problemleri ele alırken iş gücünün daha etkili ve çözüm odaklı olmasını sağlar.

Diğer şapkalarda olduğu gibi, Yeşil Şapka tek başına değil, diğer şapkalarla birlikte kullanıldığında en etkili olur.

Örneğin, Beyaz Şapka ile mevcut bilgileri analiz ederek, Siyah Şapka ile olası riskleri gözden

geçirirken, Yeşil Şapka ile yeni ve yenilikçi çözümler üretebilirsiniz. Bu nedenle, Altı Şapkalı Düşünme

Tekniği’nin etkili bir şekilde uygulanması, iş hayatında karşılaşılan her türlü zorluğun üstesinden

gelmeye yardımcı olabilir.

 

6 şapka eğitimine yönelik kitap önerileri

Altı Şapkalı Düşünme Tekniği ile ilgili detaylı bilgi edinmek isteyenler için bazı kitap önerileri şunlar olabilir:

“Six Thinking Hats” by Edward de Bono

Edward de Bono’nun kendi tekniği hakkında yazdığı bu kitap, Altı Şapkalı Düşünme Tekniği’nin nasıl

çalıştığını ve nasıl uygulanabileceğini detaylı bir şekilde anlatır. Bu kitap, tekniklerin nasıl kullanılabileceği konusunda pratik örnekler ve ipuçları sunar.

“Lateral Thinking: Creativity Step by Step” by Edward de Bono

Edward de Bono’nun yaratıcılığı teşvik etme ve problem çözme yeteneklerini geliştirme üzerine

odaklanan bu kitabı, Altı Şapkalı Düşünme Tekniği ile birlikte düşünme tarzlarını nasıl

genişletebileceğinizi gösterir. Bu kitap, yaratıcı düşünme süreçlerini güçlendirmeye yönelik stratejiler içerir.

Bu kitaplar, Altı Şapkalı Düşünme Tekniği’nin yanı sıra yaratıcılığı ve problem çözme becerilerini

geliştirmeye yönelik genel stratejiler sunar. Her biri, iş hayatında ve günlük yaşamda farklı perspektifler kazanmanıza ve yeni fikirler üretmenize yardımcı olabilir.